ÞMSSpurningaskrá 2022-3 Jarðgerð/moltugerð lífræns úrgangs Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 132 Kæri þátttakandi Fjöldi fólks hefur á undanförnum árum byrjað að umbreyta lífrænum úrgangi í næringarríkan jarðveg eða moltu með ýmsum aðferðum. Þessari spurningaskrá er ætlað að safna upplýsingum um þessa moltugerð eða jarðgerð lífræns úrgangs á Íslandi. Við leitum til þeirra sem eru að jarðgera lífrænan úrgang til að draga lærdóm af reynslu þeirra. Hvað fékk þig til að fara að jarðgera lífrænan úrgang, hvernig hefur það reynst þér og hvaða áhrif hefur það haft? Hvaða viðhorf liggja ...

Þessari spurningaskrá er ætlað að safna upplýsingum um upplifun og sjónarhorn fólks sem hefur tileinkað sér sjálfbært, heilsusamlegt mataræði á Íslandi. Þar er t.d. átt við grænkera (vegan), grænmetisætur, vistkera (flexitarian), neytendur lífrænt ræktaðra matvæla og annað fólk sem sem borðar meðvitað með tilliti til umhverfisins, dýraverndar eða eigin heilsu. Spurningaskráin er hluti af rannsóknarverkefninu „Sjálfbært heilsusamlegt mataræði: vísindi sem vegvísir í átt að sjálfbærri framtíð“. Það leiðir saman vísindamenn af ólíkum sviðum til að skoða mismunandi mataræði, með áherslu á kolefni...

Dear participant The purpose of the questionnaire is to collect information about the experiences and perspectives of people who have dedicated themselves to sustainable, healthy diets in Iceland. That can be vegans or vegetarians, flexitarians, consumers of organic food products, locally produced food products or others who consciously eat with regard to the environment, animal welfare or their own health. The questionnaire is part of the project “Sustainable healthy diets: Filling the gaps and paving the way for a sustainable future”. It is a multi-disciplinary collaboration between academ...

Laufabrauðshefðir Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 130   Markmiðið með þessari spurningaskrá er að safna frásögnum um laufabrauðsgerð og eigin reynslu eða upplifanir fólks af henni. Söfnunin er unnin í samstarfi við verkefnið Lifandi hefðir hjá Stofnun Árna Magnússonar og meistaranema í þjóðfræði við Háskóla Íslands. Á grundvelli svara við spurningaskránni, og viðtala sem tekin hafa verið, skapast fræðilegar undirstöður til að vinna að hugsanlegri tilnefningu laufabrauðshefðarinnar á lista UNESCO yfir óáþreifanlegan menningararf heims. Þær frásagnir sem berast verða varðveittar í menni...

Ísbjarnarsögur Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 129   Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna minningum fólks um ísbirni - og er það jafnframt liður í þriggja ára rannsóknarverkefni sem unnið er í samstarfi íslenskra og alþjóðlegra háskóla og safna. Markmið verkefnisins, sem ber heitið Ísbirnir á villigötum, er að auka þekkingu á fjölþættum tengslum dýra, manna og umhverfis á tímum heimsvæddrar loftslagshlýnunar og hækkandi sjávarmáls. Áhersla verður lögð á að rannsaka ferðir ísbjarna til Íslands í sögulegu og samtímalegu samhengi. Þær frásagnir sem berast verða varðveittar ...

Lífið á dögum  kórónaveirunnar Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 128 Spurningaskrá þessi er send út í tilefni af kórónuveirufaraldrinum (COVID-19) sem nú gengur yfir Ísland og alla heimsbyggðina með mjög afdrifaríkum hætti. Á annað þúsund eru þegar smitaðir hér á landi og hátt í 10.000 eru í sóttkví. Nokkrir hafa þegar látist. Á heimsvísu eru þessar tölur margfalt hærri. COVID-19 er með stærstu farsóttum sem herjað hafa á íbúa jarðar og verður að fara allt aftur til spönsku veikinnar árið 1918 til að finna viðlíka útbreiddan og hættulegan smitsjúkdóm. Mikilvægt er að safnað verði heimi...

Viðhorf til torfhúsa Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 127   Spurningaskrá þessi er hluti af rannsókn á viðhorfi almennings til torfhúsa. Rannsókninni er ætlað að leiða í ljós hvaða sess torfhús skipa í hversdagslífi þjóðarinnar, minjavernd, fræðslu og ferðaþjónustu og hvort Íslendingar vilji vernda og nýta þannig hús með öðrum hætti en nú er gert. Viðhorf og álit fólks er ein af helstu forsendum þess að hægt verði að átta sig á minjagildi torfhúsa og hvort vilji er til að vernda þau, nýta og fjármagna viðhald þeirra. Með hugtakinu torfhús er átt við hús sem er að meira eða minna leyti h...

Eurovision-hefðir Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 126   Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna upplýsingum um söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva, Eurovision. Óhætt er að segja að í tengslum við keppnina hafi orðið til siðir og hátíðahöld sem skilgreina má sem nýlega hefð. Söngvakeppnin hefur sameinað þjóðina fyrir framan sjónvarpstækin ár eftir ár og mikil stemming myndast í kringum hana. Hins vegar hefur ekki verið mikið rannsakað hér á landi hvernig menn gera sér glaðan dag í tilefni af keppninni. Nú óskar Þjóðminjasafnið eftir liðsinni almennings við að bæta úr þessu...

Loftslagsbreytingar og framtíðin Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 125   Með þessari spurningaskrá óskar Þjóðminjasafn Íslands eftir liðsinni almennings við að safna upplýsingum um afstöðu fólks til loftslagsbreytinga af mannavöldum, hvaða áhrif þær hafa á líf þess og hvernig það ímyndar sér framtíð með eða án loftslagsbreytinga.   Umræður um loftslagsbreytingar af mannavöldum hafa lengi verið í sviðsljósinu en eins og kunnugt er getur hnattræn hlýnun haft afdrifaríkar afleiðingar í för með sér fyrir allt líf á jörðinni, samfélög manna og daglegt líf. Samkvæmt rannsóknum á veðurfari e...

GÆLUDÝR Þjóðminjasafn Íslands Spurningaskrá 124 Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna upplýsingum um hvernig það er að vera með gæludýr og kanna tengsl manna við þau. Fremur lítið hefur verið um rannsóknir á upplifun Íslendinga af gæludýrahaldi og er því óskað eftir aðstoð almennings til að bæta úr því. Gæludýr eru snar þáttur af lífi margra Íslendinga en dýrum á heimilum hefur farið ört fjölgandi á undanförnum áratugum svo jafnvel er hægt að tala um sprengingu. Hundahald í þéttbýli var lengi bannað hér á landi, eins og kunnugt er, en kom samt ekki í veg fyrir það uns hundahald...

Siðir og daglegt líf í Menntaskólanum á Akureyri Þjóðminjasafn Íslands, spurningaskrá 123 Um rannsóknina Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna upplýsingum um daglegt líf, munnmæli, félagslíf, hefðir og samskipti í Menntaskólanum á Akureyri (MA). Söfnunin er jafnframt hluti af meistaraverkefni í þjóðfræði við Háskóla Íslands.  Fyrst og fremst er verið leita eftir eigin minningum fólks, en bæði núverandi og fyrrverandi nemendur í MA voru hvattir til að taka þátt í söfnuninni, óháð því hvort þeir hafi útskrifast eða ekki. Samtals 289 svör bárust við spurningaskránni.   SPURNIN...

Þjóðminjasafn Íslands, spurningaskrá 122 Aðstæður kynjanna Leiðbeiningar Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna heimildum um aðstæður kynjanna hér á landi á síðari hluta 20. aldar fram til dagsins í dag. Ráðist var í þetta verkefni í tilefni af að á þessu ári eru liðin 100 ár frá því að konur öðluðust kosningarétt.  Spurningaskránni er skipt í fjóra kafla og er henni ætlað að höfða jafnt til karla sem kvenna. Við leitum fyrst og fremst eftir þínum eigin minningum þótt annar fróðleikur megi gjarnan fá að fljóta með.   Sumar spurningarnar eiga hugsanlega ekki við þína persónuleg...

Þjóðminjasafn Íslands - spurningaskrá 121 Frásagnir um ömmur   Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna frásögnum fólks um ömmur sínar og langömmur. Söfnunin tengist rannsóknarverkefni á vegum Rannsóknarstofnunar í jafnréttisfræðum við Háskóla Íslands og Sagnfræðistofnunar Háskóla Íslands um sögu kvenna á 20. öld. Söfnunin er jafnframt liður í þjóðháttasöfnun Þjóðminjasafns Íslands.   Það sem við leitum eftir eru fyrst og fremst þínar eigin minningar. Þú getur valið á milli þess að skrifa algerlega frjálst eða stuðst við nokkur minnisatriði eða leiðbeiningar hér að neðan til að ...

Spurningaskrá 120, að eldast  Leiðbeiningar Það er sagt að allir vilji verða langlífir en samt er enginn sem vill verða gamall. Flestir ná því að lifa lengi en meðalaldur Íslendinga hefur hækkað umtalsvert á undanförnum árum og áratugum. Eldra fólki hefur farið mjög fjölgandi og á eftir að verða enn stærri hópur þegar fram í sækir og láta meira að sér kveða í þjóðlífinu. Þeir sem nú eru um miðjan aldur og þaðan af eldri eru þar að auki mun betur á sig komnir líkamlega en afar þeirra og ömmur. Bættri heilsu fylgja jafnframt betri lífsgæði og meiri virkni. Raunverulegur aldur er þannig ekki a...

Kæri heimildarmaður. Á Íslandi eigum við í sérstöku sambandi við heitt vatn, en sundlaugar landsins gegna stærra hlutverki í þjóðlífinu en gengur og gerist í grannríkjunum. Laugin og potturinn eru mikilvægir samkomustaðir, en hlutverk þeirra snýst um allt í senn: Lýðheilsu, lífsgæði, íþróttir, leik, afslöppun, skemmtun, hreinlæti, samræður og samneyti. Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna almennum upplýsingum um sundlaugaferðir, sundkennslu, samskipti og hegðun á sundstöðum, líðan fólks og veru þess í sundlauginni og heita pottinum - eða með öðrum orðum um sundlaugamenningu á Í...

INNGANGUR Tilgangurinn með þessari spurningaskrá er að safna upplýsingum um samkynhneigð á Íslandi og er henni ætlað að höfða jafnt til gagnkynhneigðra sem samkynhneigðra einstaklinga. Sumar spurninganna eiga hugsanlega ekki við þína reynslu en þá svarar þú aðeins eftir því sem þú telur við eiga. Fyrst og fremst er verið að spyrja um þínar eigin minningar, þótt einnig sé áhugavert að fá upplýsingar um það sem þú hefur heyrt hjá öðrum.   Þú getur svarað hverri spurningu fyrir sig eða í samfelldu máli og algerlega frjálst, ef að þér finnst það betra. Allar upplýsingar eru mikils virði jafnv...